Veriler
Günlük ortalama saatlik talep miktarının belirlenmesi amacıyla oluşturulan YSA’da kullanılan bağımsız değişkenler için bir ön çalışma gerçekleştirilmiş ve elektrik taleplerini etkileyebilecek unsurlar bu çalışma sırasında belirlenmeye çalışılmıştır. Paramaterelerin sayısı zaman içinde arttırılmış ve tahmin kalitesi yükseltilmeye çalışılmıştır.
Tahmin için kullanılan bağımsız parametreler arasında tarih, mevsimsel ve ekonomik durum bilgileri bulunmaktadır.
Tarih bilgilerinde, ay ve gün dışında haftanın günleri kullanılmaktadır. Günler Cumartesi, Pazar, Pazartesi, Dini Bayram, Milli Bayram ve Diğer Günler olarak sınıflandırılmıştır. Diğer yandan ramazan günlerinde farklı talep şekli gerçeleştiği belirlendiğinden, ramazan günleri de ayrıca sınıflandırılmıştır.
Veriler açısından en zorlayıcı husus, talebin oluşmasını etkileyecek mevsimsel parametrenin oluştutulmasında yaşanmıştır. Öncelikle orta ve uzun dönem sıcaklık tahminlerini bulmabilmek neredeyse mümkün değildir. İnternet ortamında en fazla 1 aylık tahminlere ulaşılabilmektedir. Diğer yandan geçmişe yönelik veriler toparlamak da oldukça zahmetli bir iştir.
Mevsimsel bilgilerle ilgili bir diğer zorluk da Türkiye için genel bir ortalama sıcaklık değeri elde edilmesidir. Türkiye farklı mevsimsel özelliklere sahip bölgelere sahiptir. Bu farklı bölgelerin sıcaklık değerlerini tek bir ülke sıcaklık değeri haline dönüştürmek oldukça zahmetli bir konudur. epsimm-nn yazılımında Türkiye'yi 12 farklı bölge olarak düşünülmektedir. Her bölgenin en büyük şehrinin sıcaklığını internet üzerindeki veri kaynaklarından otomatik olarak toplanmaktadır. Daha sonra bölgelerin nüfus yoğunlukları ile oluşturulan ağırlık katsayıları kullanarak Türkiye genel ortalama sıcaklığını belirlenmeye çalışılmaktadır. Bu sıcaklık değerini yardımıyla mevsimsel ortalamadan sapma hesaplanmakadır. Bu sapma miktarı YSA'da mevsimsel parametre olarak kullanılmaktadır...
Geçmişe yönelik sıcaklık verileri ve geleceğe yönelik tahminler için
• www.mgm.gov.tr
• www.accuweather.com
• www.weather-forecast.com
• www.weather.com
ve bunlara benzer internet kaynakları kullanılmaktadır. epsim-nn bu kaynaklardan otomatik olarak veri çekebilmektedir.
Talep tahminleri için kullanılan diğer bir bağımsız değişken de gayri-safi milli hasıla verileridir. GSMH (Gayri Safi Millî Hasıla), bir ülke vatandaşlarının verilen bir yıl için ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır dolayısıyla elektrik talebi ile doğrudan alakalıdır. Bu veriler her 3 ayda bir Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından tablolar halinde yayınlanmaktadır. Bu tablolara çevrek yıllık dönemler için www.tuik.gov.tr sayfalarından ulaşmak mümkündür.
Türkiye İstatistik Kurumu sayflarında yayınlanan tablolardan elde edilen bir başka veri de Sanayi-Üretim Endeksi'dir. Sanayi üretimi endeksi, sanayi sektörünün üretim faaliyetlerindeki artış ya da azalışın yıllar itibariyle, karşılaştırmalı olarak izlenmesini sağlayan bir göstergedir. Sanayi üretim endeksinin hesaplanması kısa dönemde ekonomi ile ilgili verilen kararların ve alınan önlemlerin ekonomi ve üreticiler üzerindeki etkilerini ölçebilmek ve geleceğe yönelik tahminler yapabilmek için gereklidir. Dolayısıyla elektrik talebine doğrudan etki yapabilecek faktörleri hesaba katan ve aylık olarak yayınlanan bu veri düzenli olarak arşivlenmekte ve YSA'ların eğitilmesi sırasında kullanılmaktadır.
Gerçekleşen günlük elektrik talebi için TEİAŞ sayfalarındaki tablolar kullanılmaktadır. Bu tablolara www.teias.gov.tr/YukTevziRaporlari.aspx erişmek mümkündür. epsim-nn bu raporları otomatikman indirip verileri çekebilme ve arşivleme yeteneğine sahip bulunmaktadır.
Yazılım tarafından düzenli bir şekilde arşivlenen bir diğer veri de, TEİAŞ tarafından bir gün sonrası için yayınlanan talep tahminleridir. Bu verilere de rapor.epias.com.tr/rapor sayfalarından erişmek mümkündür.